A vella polaca. Epílogo

I
A cela é escura e fría, como corresponde ás celas dos epílogos tristes das historias, tal que este. A luz dun farol ilumínaa levemente ao entrar polo xanelo estreito que hai nunha das paredes. Preferiría dicir que era o luar o que entraba, pero non era, porque esta, como dixen, é a parte triste da historia e a lúa daríalle un ton melancólico do que carece. Se non renxe o catre, é simplemente porque se trata dun taboleiro cativo de aglomerado cuberto por un colchón de escuma e unhas sabas que cheiran ao desinfectante potente das lavanderías industriais, mesmo así incapaz de contrarrestar o bafo balorento irrespirable.
É a segunda noite que bota alí —ao día seguinte ha de pasar a disposición xudicial— e aínda non deu durmido nada. Está deitada, cos ollos abertos coma quen os ten fechados e os ouvidos á espreita de calquera ruído que a veña a acompañar, porque a soidade engorda a miúdo no silencio. Aí percibe entón un tris-tris e esculca na penumbra ata distinguir un rato a rillar nas migallas que lle caeran ao chan do pan da cea. En realidade —só ela o sabía—, deixáraas caer á mantenta. Míranse un instante. Ela sóñao aniñado no peito, tanto abandono sente, tanta ausencia. O rato só se soña atrapado: o instinto mándao a recuar para o tobo. Aínda asoma un segundo os bigotes, pero un xesto conciliador da Miss Anyeska escorréntao e desaparece —Ó fujão!—: queda del apenas unha colección de imaxes na memoria.

II
O Eustaquio entra co xornal e póusallo encol da mesa. Don Sexismundo distráese na primeira plana, onde destaca un artigo no que se amplían detalles sobre a detención practicada hai dúas noites dunha estranxeira que se dedicaba a pisparlles o capital a vellos incautos. Sacode a cabeza con suficiencia. A el iso, ca, non ho!, non lle pasa. Non se fía das estranxeiras. Onde estea a muller portuguesa, he! E mira para a señorita Jennifer a través do van da porta, que lle devolve unha ollada coqueta e unha finta mínima de adentar no labio inferior. Está no papo, pensa el. Caeu coma un pimpín, felicítase ela.

III
O Rei da Lã quita do peto da zamarra azul un anaco de touciño envolto en panos de papel e unha codia de pan reseso que gardou da noite anterior, mentres o Violeto lle achega un dos dous cafés que trae.
—Convidou o músico, que esta mañá está espléndido —di sinalando para o Couselo, que lle toca unha morna a unha Sigrid extasiada.
—Morreulle alguén?
—Máis ben ha ser que lle reviviu a gaita.
—A ti paréceche que me fedan os pés, Violeto?
—Iso, Rei, é porque tes os dedos en flor.
—Ai é?
—É.
—Un cigarro, persoal? —ofrece a Miss Tollo, que senta ao carón do Rei.
—Vai acabar o mundo ou que? —sornéalle o historiador, que non desaproveita a ocasión— O outro é para logo.
—Non veu o Fausto? —a moza tose a calada que lle raspa na gorxa.
—Disque hoxe ía a non sei que do bebé. Non sabía que tiña un fillo, tan novo el.
—Do BB.
—Eu que dixen? Non será porque non lle dei condóns. Agora que hai que andar cun ollo, que algunhas, condenadas, como o queiran trincar a un, fúranchos. Os condóns teñen que estar sempre da man da xente.
—Bos días a todos.
E todos viran a cabeza porque ninguén a sentira chegar, vindo como viña Em Bicos de Pés.
—Ola, flor, bo día para ti tamén —Frase que a estas alturas do conto xa non fai falla especificar quen a pronuncia.
Polo outro extremo do xardín, subindo da ribeira, xorden o Capitão Merda e a Teté: el co xornal baixo o brazo a ferver de novas quentiñas; ela idem per idem cos impresos das enquisas sen estrear aínda. A charla que traen é animada pero só se lles entende non sei o que de masaxes na praia e exilios ao Irán.

IV
Espreguízase La Queue Bleue. Cómpre ir pensando en erguerse aínda que non ten gana ningunha. Hai días así: que nacen baleiros de sentido. De todas maneiras sabe que non lle queda outra: de alí a nada han empezar a saír dos cuartos algúns hóspedes para asearse nos baños comúns e almorzar. Muller, despois do susto da outra noite e a angustia sufrida na comisaría, a cousa resolveuse con ben para todos, digo, case todos. Non lle entra na cabeza o da moza que veu co Jonas. Por certo, que que sería do tunante? Como fixo para se zafar de ir para o caldeiro? Polo aspecto do cuarto parece que agachou debaixo da cama. Pero e a outra… por que non o delatou? Hai algo que non canxa. Debería irse interesar, que igual necesita algo, coitada. Non terá familia que a valla aquí nin can que lle ladre. En fin, arriba, madame, a vida continúa: pónteme a facer o café.

A vella polaca. Capítulo XIX. Fin (Koniec)

Ao Jonas, que moi ao seu pesar provocou
esta historia verdadeira coas súas de mentira.

A todos os blogueiros e comentadores que involuntariamente
pasaron polo relato, sen que estivese nos meus dedos impedilo:
Em Bicos de Pés, Miss Tollo, Teté, Sigrid, Couselo, Rei da Lã,
Capitão Merda, Violeto, La Queue Bleue e Fausto.

O Violeto deu un murro na porta e esta abriuse de vez rompendo o precinto. Virouse para ceder o paso.
—Ti primeiro, flor —díxolle a Em Bicos de Pés.
Pero nin tempo a pasar lle deu, que xa subían todos atropelándose polas escaleiras, o Capitão e o Rei izando polo ar a Ludmila, coma quen levanta unha pluma, pois nacéranlle unhas ás delicadas e coloridas, como de bolboreta, case translúcidas, de aspecto fráxil, só de aspecto.
—Jonas! Oíches, Jonas? Estás aí? —berrou o Rei ao alcanzar o vestíbulo.
Sentiuse un clonc seguido dun putaqueapariu no cuarto número tres, e coma á de tres mesmo precipitáronse en tropel, que á Miss Tollo non a escocharon de milagre. Pero alí non había xente, estaba só a cama, desfeita e apenas cuberta pola saba baixeira, un cinceiro limpo na mesa de noite e unha tensión que se cortaba á serra. Xa estaban para saír, decepcionados, cando se ouviu a voz outra vez.
—Fódase, que xa nin o descanse en paz se respecta.
—Fala ben, bocanegra, que hai roupa estendida. Onde carallo estás? —preguntou o Capitão.
—Estou morto e amortallado no caixón —desta vez percibiuse nitidamente que a voz proviña de debaixo da cama.
O Fausto agachou felino:
—Aquí o está, aquí o está! Botade unha man polos pés para sacalo. Cacho croque ten no curucho, meu.
—Hostias, que xa cheguei ás lapas do inferno!
O Jonas piscou os ollos cegado pola luz ao asomar a cabeza. Cando tras uns segundos os abriu de novo, separou tanto as pálpebras, que case lle saltan para fóra das órbitas.
—Non había máis xente, ho? Vaia velorio animado. Só falta o gaiteiro.
—Jonas... —murmurou dona Ludmila case nun salaio.
—Ah, estabas aí ti tamén! Iso é que che gustou, confesa. Foi bo o desta noite, ou que? —chufouse chiscándolle o ollo á muller.
—Foi, foi mesmo un espectáculo —E dona Ludmila devolveulle a chiscadela cunha media lágrima agachada.
—É mellor liscarmos antes que veña a policía —aconsellou Em Bicos, que continuaba moi no seu papel.
—Iso, menos leria, non nos vaian cachar agora.
E agarrando o vello por debaixo dos brazos, o Fausto ceibouno do cobertor que o envurullaba, púxoo en pé e saíron da pensión mais amodo do que entraran para non se esnafraren polas escaleiras, que aqueles chanzos podres non eran moito de fiar.
De camiño ata a Cordô dona Ludmila quitou de móbil para chamar polo Arturo, que os viñese a recoller no coche. Entre tanto fóronse despedindo con moitos abrazos e bicos e algún apertón aproveitado disimulado entre tanta efusión de cariño, que a ninguén lle pareceu mal.
Non pasaran vinte minutos, xa estaba o sedán negro arrimado á beirarrúa, o Arturo abríndolles a porta aos patróns.
—Entón imos, miña meniña polaca?
—Imos logo, meu rapaz.
Sentaron xuntos atrás, de mans dadas, mentres a música que saía do lector de cedés os arrolaba.
—Mañá marchamos —anunciou Ludmila, mostrándolle dous billetes de avión que quitou do birico.
—Para Itaparica?
—Para Itaparica.
E aí foi cando xa o Tisco, agoniado perdido, largou a pota.

A vella polaca. Capítulo XVIII

“Espectacular redada na noite portuense. Meritoria actuación dos nosos corpos de seguridade” rezaba o titular da noticia que tiña congregados os habituais da Cordô ao redor do Capitão Merda. Este rogou silencio erguendo unha man para aplacar o rebumbio desatado e aclarando a gorxa iniciou a lectura do texto con voz de actor de dobraxe do século pasado.
—“Esta pasada noite na pensión ilegal ‘La Queue Bleue’, situada no número 13 da rúa da Cedofeita, a GNR en colaboración con forzas da Interpol ao mando do comisario doutor Manuel Luís Afonso Secundino dos Santos Portimão, culminouse con éxito a operación ‘Francesinha’, na que resultou detida M.A.S., de nacionalidade holandesa, que actuaba ultimamente baixo pasaporte polaco co alias de Miss Anyeska. Trátase ao parecer dunha das estafadoras máis procuradas polas policías europeas e americanas, quen presuntamente escollía as súas vítimas de preferencia entre os vellos ricos con síntomas de senilidade, aos que engaiolaba mercé á súa beleza física e as artes deshonestas da sedución para despoxar do capital. Espérase que pase nas próximas horas á disposición xudicial." —Fixo a pausa correspondente ao punto e á parte e proseguiu—: "Así mesmo foron trasladados ás dependencias policiais e co fin de prestaren declaración a propietaria da pensión e o resto dos hóspedes, a saber, unha moza estudante de macramé, un viaxante de caramelos e artigos de sado-maso de fabricación chinesa, dúas irmás campionas de petanca na categoría senior por parellas, un enxeñeiro de telecomunicacións e mais un químico en paro ao que se lle incautou material de laboratorio e tres arrobas de sandías para a elaboración clandestina de cápsulas de citrulina destinadas, segundo fontes oficiosas, ao mercado negro".
—Fodeuse o subministro —rosmou o Rei polo baixo.
—E do ti Jonas non di nada? —preguntou Miss Tollo.
—Nin o cita, como non sexa o viaxante... —apuntou o Capitão.
—Non, o viaxante coñézoo eu —dixo Sigrid e todos se viraron a mirar para ela pasmados—. Cómprolle caramelos e tal.
—A ver se vai ser que aínda está na pensión... —atallou o Rei.
Nisto chegaba o Fausto a turrar da señora Bukovski.
—Ánimo, miña rula, que houbo unha redada pero disque o seu Jonas non o levaron preso —explicoulle Miss Tollo.
—Unha redada? E entón?
—Entón? Entón imos ir ver se está na pensión —impacientábase o Rei.
—Non hai tempo que perder —engadiu Em Bicos, que ouvira a frase en moitas series policiais e pareceulle oportuna.

E mentres todos saían fogueteados, o Couselo, que presentiu un final de película, deulle volta ao saxo para esgurrichar o cuspe e púxose a tocar unha de amor.

A vella polaca. Capítulo XVII

Tiña frío, un frío de dentro tan intenso, que parecía que o mundo enteiro se lle conxelara de golpe no peito. Pé ante pé camiñaba, só por andar, sen reparar para onde, por fuxir da sombra que cincenta a acosaba esvaída e silandeira, ondulada sobre os lastros da calzada, tamén ela moribunda e indiferente. Pasáballe a vida pola cabeza, como din que pasa nas milésimas de segundo que preceden á entrada no alén xentes que carecen de autoridade para afirmar tal estupidez, que nunca de alá volveu quen puidese ratificalo, antes quen o experimentou salvouse para contalo, o que lle nega veracidade. O Tisco ía atrás dos seus calcañares, coas orellas gachas tamén, alma penada non sendo, que calquera o xulgaría empatía coa ama, cando apenas eran os primeiros síntomas das augas mortas que bebera do estanque a revelarse ben vivas nos estragos incipientes das bacterias que se lle reproducían sen descanso no ventre minúsculo.

O caso é que nese retroceder acelerado regresou o maxín da señora Bukovski ao Báltico dos veráns coa mamá, tan nena aínda, a carranchas nos ombros do papá, seu cabalo e cabaleiro andante; ás novelas que lía as agachadas baixo catro mantas durante o inverno de case sempre noite; aos paseos polos faiais estrados de follas triscantes, a bailar nos refachos de ventos arremuiñados, ou ás carreiras que as treboadas súbitas desferraban na señardade dos seus quince outonos; á ledicia parva da primavera que ferve o sangue e pon color no rostro de papoulas e de trigos verdeados nos ollos. E aínda correu logo para diante o tempo ata o día, ese día, en que cruzaron as miradas dun banco a outro da Alameda, cando acabou el por achegarse a preguntarlle polo que lía, coma se lle importase, só por recibir a resposta tímida dela, que lle explicaba coma se tivese algún interese para ambos a conversa, que era unha en palabras ditas e outra en palabras caladas. Pasou de alí á mañá en que foron todo nervios, présas, non pensar nada, sentir apenas vivas e apertas e recendo de flores e o sabor dos bicos, xa non máis sal de lágrimas. Logo ouviu a voz do papá na despedida, roto pola mágoa que a ledicia dela lle alimentaba, e era só un eco repetido a sacudila enteira, o seu nome pronunciado coma xa ninguén soubera:
—Ludmila! Ludmila! Ludmila!
Espertouna do delirio unha man a lle pousar no ombro, e virouse co sobresalto abafado de xestos de quen nada espera, o alampar a atrapallarlle a fala ao mensaxeiro que a procuraba:
—Pensei que non a daba collido, que entre correr e chamala a berros polo nome, non respiraba, e vostede sen inmutarse.
—...
—Que non me mire así, ou non me coñece xa? Que di o Rei que vaia na brasa, que pasou algo gordo; non sei o que dunha redada, dixo Em Bicos. Alá no xardín quedaron todos a ler a noticia no xornal que traía o Capitão baixo o brazo. A min só me dixeron para levala de volta sen falta.

E ela, sen vontade de seu, deixouse arrastrar pola man do Fausto, que a collera entre firme e delicado, co ímpeto de quen cumpre ordes cabais que non se deben desacatar so pena de desgraza irremediable.

A vella polaca. Capítulo XVI

Aproveitando o rebumbio que se formara á volta de dona Teté, co reparto dos bolígrafos, a señora Bukovski érguese do banco paseniño, leve coma a sombra na que virara había uns minutos, pensándose cadáver, baleiro, nada, ar que nin pesaba, mais pesando en troques tanto a pena dentro.
—Se tivese un encarnado —pediu o Capitão—, vaime ben para subliñar barrabasadas do xornal, que logo largo para acirrar nos amigos.
—A min calquera cor me vale, que para o que escribo... —recoñeceu o Rei.
—Eu de haber, queríao verde, que é a cor dos campos —pediu tímido o Violeto.
—Pois a min non sendo azul, coma o mar cando está calmo, sérveme calquera —conformouse o Fausto.
—Negro, eu quéroo negro, e de punta fina —non puido deixar de esixir Miss Tollo.
Dona Teté rebuscou no bolso para tentar satisfacer o persoal, sentíndose un tanto ridícula no papel de soldado en misión humanitaria que distribúe caramelos entre a criallada. Mirou para Sigrid, ofrecéndolle un.
—Deixe estar, que eu escribo con pluma. Agradécese de todas formas.
—Pois, nada, entón, imos ao que viñemos. Se non lles parece mal, para aforrar tempo, que vostedes son persoas sen prexuízos, fago cada pregunta e vanme respondendo un por un. A ver, a primeira: "Consideran que a muller finxe no orgasmo?".
—Home, perdón, digo, señora —saltou o Violeto coma un resorte—, sobre iso hai estudos feitos.
—E opinións variadas —engadiu o Rei.
—Todo depende —sentenciou calmo o Capitão.
—Cando di "a muller", a que muller se refire? —inquiriu Sigrid, preocupada polos matices—. Porque se o di pola propia, quérese dicir, a esposa, coma quen di, a compañeira, ou a moza, é unha cousa. Agora se se refire á "muller" en abstracto, coma persoa de sexo e xénero feminino, aí xa é outra completamente distinta.
—A min iso non me pasa, porque son perfecto —borreou o Fausto.
—Querías, guapiño de cara. Se eu falase... —retrucoulle a Miss Tollo.
—Entón ti, moza, opinas que si? —cortou a Teté, queréndose aferrar ao primeiro comentario que se podía considerar resposta.
Estaba o Fausto cos ollos arregalados e disposto a argumentar, cando ouviron un grito do outro extremo da Cordoaría. Em Bicos achegábase aos pinchos para non magoar os pés cos pedregullos do xardín e en evidente estado de excitación.
—Ai, Violeto!
—Que foi? Di, flor.
—Ai, Capitão, entón hoxe non leu o xornal?
—Nin pachorra tiven entre tanta historia e tanto conto para me informar das verdades.
—Daquela non saben o que pasou esta noite?
—Máis unha noite pasou. Que había de pasar? —puido dicir o coro grego se houbese, que non había.
—Houbo redada na pensión de La Queue Bleue!
—O que?! —e aí si exclamaron todos a coro, sen xentilicios adxectivos.

A vella polaca. Capítulo XV

O improvisado do encontro aínda dera para axenciar unhas viagras do pisco que lle pasou antes de arrear da Cordoaría o Rei da Lã, quen sempre andaba preparado as urxencias, pois amañaba os lotes a prezo rebaixado, co cal quitaba uns réditos para tabaco, que non tiña el interese ningún en maiores talladas. O ti Jonas, culminado o esforzo do triquetraque co cigarro ritual, roncaba: coma un bendito para a Miss Anyeska, que xacía ao seu lado contemplándoo, créndose a salvo naquel recanto cutre do sur de Europa; coma un porco segundo comentarían á mañá seguinte algúns inquilinos da pensión, os máis por envexa, algún que outro só porque a falta de sono lle avivaba a xaneta. E con razón, que a noite fora abofé movida.
O inicio da operación "Francesinha" (quedoulle a cabeza aberta ao que escolleu o nome tratándose duna acción programada na Invicta e máis sendo a dona da pensión quen era) estaba previsto para as catro da madrugada. Dicía o comisario, o doutor Manoel Luís Afonso Secundino dos Santos Portimão —de agora en diante simplemente o comisario para abreviarmos—, que aquela hora era a xusta para sorprender os interfectos in flagranti, porque aí se producía segundo os estudos científicos ao efecto a fase cuarta do sono NoREM, en que este era máis profundo, e habería máis posibilidades de éxito na redada. E así foi. En canto soou a primeira badalada na Torre dos Clérigos, o comisario levantou o brazo para dar o sinal, que era a luz do móbil, porque fundidos como estaban os dous únicos farois que había por perto, non se vía un burro a tres pasos. E non era pola falta deles. Como por ensalmo empezaron a xurdir das sombras os axentes da lei, con aquela chulería que lles é propia cando se ven máis fortes ca o inimigo, o que máis o que menos abaneando a porra, moi milhomes eles, algúns coa man na pistola, que xa fumegaba antes de tempo.
—Policía! Abran! —exclamou o capitán a unha orde muda do comisario, que nin en falar se gastaba.
Outro aceno do comisario acirrou o cabo Bandeiras e mais o tenente, ao que alcumaban o Fochicas nas casas de putas máis eximias da cidade porque nunca remataba a faena. Á de tres arrombaron a porta da rúa e subiron en tromba polas escaleiras, mentres a patroa espertaba sobresaltada, que a cacharan na fase REM, ou sexa na do sono lixeiro, porque estivera entretida en tocamentos por causa da comechón que lle entrou ao sentir, parede polo medio, os embates dos seus veciños de cuarto. Apenas lle deu tempo a vestir a bata de guata, que xa o Fochicas e o cabo Bandeiras arrincaran a porta do piso dos gonzos e se plantaran no vestíbulo con cadansúa arma en alto e dando berros de que todos quietos parados, mecagonatose, que isto é unha redada, e de aquí non sae ninguén.
Miss Anyeska só atinou a envurullar no cobertor o seu amante para lle amortecer o golpe e guindalo ao chan, chuzándoo deseguido debaixo da cama, onde este continuou a sobar tan ricamente. Nese instante, o comisario, que procedía con método, indicoulle ao axente Vareta —que tamén era alcume pero non lle molestaba, e aínda se gababa nos vestiarios sempre que había ocasión— que introducise a chave mestra no cuarto número tres, visto que no dous durmía a patroa e o un estaba desocupado.

A vella polaca. Capítulo XIV

Calquera parecido coa realidade é pura ficción

Cando dona Ludmila acabou de ouvir aquilo, sentiu que a mala morte era a que acaba de recibir ela, coma unha puñalada directa ao fígado. Entón era esa a razón de que o seu Jonas levase tres días sen dar sinais de vida, de vida para ela... Canto significado cobraban as palabras ás veces, esas que pronunciamos coma quen respira, de maneira mecánica, e que, porén, coma a respiración, son, non fundamentais, senón imprescindibles. O Rei da Lã, que se decatou da súpeta tristeza que alagara os ollos da vella polaca e que lle intuíu no xesto de apertar coas mans forte o bolso a vontade de erguerse e marchar, detívoa, estendendo o brazo cara a ela, sen chegar a rozala, mentres interiormente se dicía estúpido, estúpido, estúpido, que calado estabas máis guapo. E xusto naquel preciso instante, achegouse ao círculo —que máis parecía elipse polas caras longas do persoal— unha muller desas que se definen de “boa presenza”, aparellada cunha carpeta debaixo do brazo onde se lía Ministerio de Asuntos Sociais.

—Cagámola. Vou ver as patacas —dixo o Rei.
—Teño que ir mirar a naviarra ao estaleiro e volvo xa —escusouse o Capitão Merda.
—Eu é que teño hora marcada na perruquería —deixou caer Em Bicos de Pés polo baixo, como quen non ten fe na eficacia da mentira.
—Fódase. Teñan un día leve e proveitoso —exclamou o Violeto, pois foi o primeiro que lle veu á cabeza.

O Fausto non dixo nada, como se aquilo non fose con el, pero Miss Tollo, véndoo tan incauto, largoulle un cabo:

—Está un día estupendo para ir procurar unhas ondas. Quen se apunta?
—Ondas? Con esta calma? Non se move unha palleira, rapariga.
—Que saberás ti o que se move e o que non? Anda, que pareces parvo.

E xa o collera do brazo para turrar por el, cando a portadora da carpeta do Ministerio de Asuntos Sociais, co sorriso máis amplo que se poida imaxinar nunha boca limpa e ben coidada, de dentista semestral faga ou non faga falla, acostumada a impor autoridade, ergueu a man dereita e prorrompeu:

—Quietos parados! Tranquilidade, que é só unha enquisa.

E sentiuse entre un “uf” e “ah” colectivo, mentres o Tisco, co estómago xa algo revolto, uliscaba nos zapatos lustrados da que acababa de chegar.

—Bos días, ante todo. Permitan que me presente. Chámome Teté e ando a facer unhas preguntas sobre os hábitos sexuais dos cidadáns do Porto. A min non é que me importen, conste, pero é que estaba desempregada e foi este o único traballo minimamente digno que me apareceu e que me permite conciliar a vida laboral e familiar. E claro, como vin que aquí están reunidas persoas de diferentes franxas de idade, pois dixen, nada, que aproveito e cubro dunha sentada unhas cantas, e aínda chego a tempo de recoller o pequeno da escola. Se non é molestia, claro.
—Regalan condóns? —preguntou o Rei.
—Dise preservativos, animal —corrixiu o Violeto.
—Profilácticos, ignorantes —sentenciou o Capitán.
—Profilácticos femininos traerá tamén…? —reivindicou Miss Tollo, finísima ela.
—A min válenme todos —apuntouse o Fausto.

Namentres Sigrid, calada coma un peto e coa cabeza gacha para que non se lle vise o rubor, contaba os puntos que se lle saltaran das medias e sacaba un frasquiño de esmalte de uñas para reparalos.

—Pois non. Condóns non, pero teño bolígrafos, se queren. E non son malos para ser do Ministerio.

A vella polaca. Capítulo XIII

Tocou no timbre da pensión ilegal que sen cartel anunciador rexentaba La Queue Bleue, unha emigrada retornada, quen dous seus anos en Francia só trouxera de bo o alcume e os aforros que malamente lle permitiran reconverter a casa herdada dos pais no número 13 da Cedofeita en acubillo para almas perdidas e paixóns desatadas a horas intempestivas. Unha corda accionada por man humana desde o primeiro andar tirou do pasador, mentres el convidaba a entrar a miss Anyeska coa man aberta mirando ao ceo, aproveitando, iso si, o xesto para lla pousar no cu apaxando a firmeza da nádega, como querendo confirmar o que á vista estaba. Pulsou o minúsculo interruptor redondo, do tamaño dun botón de camisa, e ao prenderse a luz, véndoo cagado das moscas, limpou o dedo discretamente contra a perneira esquerda, aproveitando desta vez o xesto para tentear a firmeza do material de seu, que polo que notou ía estando no punto. Subiron as escaleiras coma quen non ten présa, cando o certo é que os corazóns galopaban a un ritmo que ao vello fíxolle temer un inoportunísimo infarto. Pero non, que miss Anyeska, tomándoo pola man, sacudiulle os negros pensamentos da cabeza e deron chegado ao alto, onde tras a mira aberta espreitaba a dona da pensión, que abriu decontado ao recoñecer o Jonas.

—Avemariapurísima, guapetón! Canto tempo sen vir por aquí, lubrián! Dá acá unha aperta!

E arrencontrachegóuselle con tal violencia, que ao sentir a presión no peito daqueles seos enormes dos que recordaba mellores días e que lle evocaban tamén mellores días, viuse nun vou non vou de dúbidas, que só os ollos verdes que o fitaban, como furándoo, polas costas, lle lembraron ao que viña.

—Entón esta moza que me traes?
—Nin tempo me deches para presentacións, muller. Desculpade. A señorita Anyeska, unha amiga polaca. Madame La Queue Bleue, de aquí do Porto.
—Encantada, neniña —acertou a dicir a caseira, cando en realidade pensaba "Cago nas polacas! Que terán as polacas decristo?!", pero incapaz de ocultar o desgusto que se lle debuxou nos labios, pois fora outra polaca, había xa tantísimos anos, a que lle roubara o seu amor.
—Un prraserrr… —correspondeu a polaca cun aparente acento do norte que a incapacitaba para pronunciar axeitadamente o "r" gutural e o sonoro "z".
—E quererás un cuarto, lerchán? Vai para o tres, que está libre. Agora mesmiño lévovos unha botella de champaña.
—Deixa estar, non te molestes —cortouna o Jonas, temendo non só unha interrupción no baile, senón e sobre todo o infame espumoso que se bebía naquela casa.
—Pois, nada, nada. Ala, a pasar boa noite. E non me facer moito barullo, pillabáns, que hai xente a durmir.

E sen máis dilación, abriron a porta do cuarto número tres e unha vez botada a chave por dentro, miráronse como se de toda a vida se coñecesen prendidos nun silencio que apenas durou tres segundos, ao quebráreno as gargalladas sutís de ambos, de puros nervios.

—Hehehe —riu el.
—Hihihi —besbellou ela case ao tempo.

A vella polaca. Capítulo XII

—Pero entón, o Fausto ese… quen é? Non o coñezo.

Á señora Bukowski a paixón que sentía pelo seu vello louco impulsábaa a non querer perder detalle de canto o rodeara naqueles tres días de ausencia.

—Ah, o Fausto, xa. Aparece por aquí ás veces. É un mozo, un tolo do BB, ou como lle chamen a iso, que o meu inglés é prehistórico. Ándalle para aí sempre cunha máquina fotográfica e un caderno de debuxo. Gústanlle estas nosas historias de vellos e achégase a escoitalas e a meter baza. E a festa, como a todos, non lle sabe mal. Ten tempadas en que desaparece e cando volve di que estivo de exames, pero a min dáme que desconfiar, porque trae no pelo o sal do mar e nos ollos ondas de felicidade debuxadas. O seu ti Jonas tíñao desafiado a navegar sobre unha táboa de lavar a roupa e había de ser bonito de ver. Pero como lle dicía, se se me permite continuar, a outra noite, ao pouco da visita da policía, presentouse no xardín unha suripanta á que nunca viramos, desas que lle fan perder a calquera a cabeza e a facenda. Así que puxémonos todos á volta dela, a baballar, e o que máis ou que menos, disimulando a súa cara, dona Ludmila, teso coma carapau. E cando ás nosas preguntas existenciais (de onde vén?, a onde vai?, que fai aquí…?) para disfrazarmos outras urxencias contestou que era polaca e que se chamaba miss Anyeska, ao lampantín iluminóuselle o rostro e perdeu vinte anos de golpe. Ergueuse dun pincho, chantóuselle diante e estendéndolle a man esquerda coma un galán de película pediulle para bailar, ou iso deducín eu, porque largoullo en inglés, e eu de idiomas de fóra non entendo nin papa. E alí quedamos todos, cos fociños dunha cuarta, mentres a parelliña se afastaba a procurar unha pensión, como logo se soubo, de mala morte.

A vella polaca. Capítulo XI

E mentres o historiador relataba a súa versión dos feitos, que non era máis nin menos verdadeira —malia a presuntuosa afirmación da autora deste conto— ca a outra, a dos chamados textos apócrifos, tecleados en cibercafés e cuartos de pensión barata ou luxoso hotel polo mesmísimo ti Jonas, fóronse xuntando arredor os habituais do parque. E así achegáranse os xubilados técnicos en inspeccións de obras de profesión xogadores de malhas, nin se inmutaron os homes de bronce e aceiro de Juan Muñoz a rir uns dos outros e os outros duns, e permaneceron impasibles máis tres personaxes nos que se debía adiviñar unha alegoría botánica, un intelectual —sexa o que iso for— e un poeta de oficio, que asistían en silencio respectuoso á narración. Foise logo animando o mañanceiro serán coa aparición dun trío composto por un pastor de cabras de colorido ou floreal nome a evocar o ton das montañas de Cerveira nalgunhas tardes de verán e plasmado en óleo por Xavier Pousa; unha moza que camiñaba en bicos de pés e levaba na man un par de sandalias de cor innomeable, pois a luz arrincáballes ora reflexos amarelos, ora violetas, ora laranxas; e un capitán de barco sen porto de abrigo que sabía de cor o requetelido Diario de Notícias que lle asomaba por entre o sobrazo. E foise animando, digo, porque estes tres contribuiron a satisfacer a larica e a secura da concorrencia cunhas botellas de tinto Alentejo e un queixo da Serra, que tras un intercambio de miradas furtivas nun hipermercado dos arrabaldes, decidiran acompañalos voluntariamente ata a saída por baixo dos respectivos gabáns e sen pasar pola caixa, xunto cuns petiscos de elaboración caseira rescatados do caldeiro do lixo do albergue, a onde foran parar por orde dunhas autoridades sanitarias con nómina mensual e cea diaria.

Soubo así a vella polaca que a tardiña en que o seu marido saíu para dar un paseo e non volveu, houbera festa rachada no xardín, porque si, sen necesidade de aniversarios, só por celebraren que estaban vivos, ou porque a alguén lle tocaran catro chicas nunha lotería calquera. E cando advertida da rebuldaina a policía urbana por algún veciño de ben se persoaron uns seus representantes a impor orde e silencio, soprenderon in flagranti (vulgo, cachárono na allada) o Jonas a aliviar a vexiga contra o umeiro. Quixéronlle aqueles soprar unha multa por escándalo público, exhibicionismo e atentado a un ben patrimonial vivo, pero ao interfecto o exceso de alcol traboulle a lingua de tal maneira, que os incomprensibles improperios en arameo que xurrou pola boca fixeron crer aos axentes que estaban ante un perigoso membro da delincuencia organizada rusa e gardando o talonario de infraccións, sacaron o formigo dos pés, coma quen non viu nin oíu nada de nada, mentres o Rei, o Capitão Merda, o Violeto e o Fausto vitoreaban e aplaudían o farruco que en mala hora os librara de iren durmir quentiños a mona ao caldeiro.

Ao Tisco, que non daba feito a sacudir o rabo cada vez que lle caía unha codia de queixo, ben que nin todas fosen ao chan, entroulle unha sede negra, e non se lle ocorreu mellor idea que mandarlle un grolo longo e sentido nas augas chocas do lago, arroutada que lle suporía unha furriqueira brava que ao día seguinte por pouco o manda ás patacas. Pero iso, como digo, aínda foi ao día seguinte.

A vella polaca. Capítulo X

Para Sigrid, porque os personaxes teñen vida propia,
cunha aperta forte forte

Na Cordoaría aquela mañá era coma outra calquera, porque no mundo, salvo hecatombes, todas as mañás son iguais, quérese dicir, sempre diferentes. Couselo pousou a funda do saxo sobre o banco e abríuna, disposto a montalo, cando Miss Tollo, que acaba de regresar do estanco, exclamou:

—Aí a vén!

E todos souberon a quen se refería, menos dona Ludmila, que dirixíu a mirada cara ao punto en que as dos outros todos confluían, ou sexa, nunha muller, nin alta nin baixa, con aspecto de clocharde exquisita e finas medias de cristal nas que aguzando a vista se advertía unha incipiente carreira, aproximándose do ganchete dun home maior, de traxe gris e bigote pedrés, moi acicalado, que camiñaba sen que se sentise o bater das solas dos seus zapatos no chan. Porén, o único que distinguíu ao lonxe, por causa da miopía, foron os sorrisos abertos que ambos traían en forma de saúdo.

—Se antes non llo digo, dona Ludmila, velaí a ten. Esa é Sigrid.
—E o señor que a acompaña? É o marido?
—O marido? Non, é o finado do pai, que lle morreu no sábado e desde entón nin el se separa dela, nin ela del.

E Ludmila entendeu, sen necesidade de máis explicacións, mentres desde atrás unha figura como de ar denso lle botaba a man por riba do ombro e a bicaba na fronte. E sorriu tamén ela contaxiada polos que acababan de sumarse ao grupo.

—Bos días. Como hai tanta animación xa destas horas?
—Bos días, Sigrid, e a compañía. Esta é dona Ludmila, a muller do ti Jonas, que lle estaba a contar o da outra noite.
—Ai, que ilusión! A gana que tiña de coñecela.
—E eu a ti, neniña. E de darche as grazas tamén, polo que xa sabes. Cando queiras, pasas pola mercería da señora Júlia, que che dean unhas medias, das boas, de seda, sen reparar en gastos. Di que vas da miña parte e que mas carguen na conta.
—Ai, se non lle importa, dona Ludmila, case levo das baratas, as que me dean polo mesmo prezo, que total para o que me duran...
—Pois levas das baratas e das boas, para unha ocasión especial.

O vello temperou a carraspeira, impaciente por continuar co relato do que entre uns e outros apenas lle deixaran esbozar os preliminares.

—Que foi, Rei da Lã? Tes cardos na boca xa destas horas? —inquiriu Miss Tollo, que estaba moito máis relaxada despois de botar o cigarro.
—O que teño é falta de tabaco, así que larga un pito, roñosa.

A moza agachou e levantando unha perneira dos vaqueiros quitou o paquete do calcetín e ofreceu, non de moi bo grado, unha rolda á concorrencia. O Rei, vendo que ninguén máis quería, colleu dous.

—Para logo —xustificouse sen que ninguén llo pedise.
—Entón como foi o da Anyeska que non era tal? —preguntou dona Ludmila, xa tamén o seu algo desexosa de saber o que fora do seu Jonas.

E nese momento, do saxo saíu unha melodía suave, como de contornos sinuosos, na que todos recoñeceron o "María" de West Side Story, e a Sigrid detívoselle no rabicho do ollo dereito un brillo que se apresurou a enxugar cun pano que parecía de encaixe, pero era feito de escuma mariña, a cal, como todo o mundo sabe, son as bágoas que verten as sereas polos náufragos sen illas nas que acougar.

A vella polaca. Capítulo IX

A pedra dos bancos, as baldosas frías dos portais mal fechados, as soleiras de mínimo aconchego... apenas convidan a prolongar o sono unha vez que o tránsito e os pardellos desatan en estridencias. Así que os asiduos da Cordoaría, uns almorzados, outros ollando cobizosos as pombas, foron xuntándose arredor da estraña parella, a dama e o vagabundo, picados pola curiosidade uns, a ver se quitaban tallada os outros. A primeira en chegar foi Miss Tollo, cuns pantalóns que xa naceran raídos e unha carpeta a protexer o peito nun xesto de colexiala das monxas que non abandonaba —o xesto, a carpeta— para non dar por perdida a identidade. Precedida duns ollos de sorpresa permanente, deu os bos días, correspondendo á lingua perversa do vello cun sorriso tan branco coma o seu candor.

—Almorzaches, rapariga?— preguntoulle dona Ludmila, que xa a coñecía doutras veces e profesáballe un cariño maternal.
—Hoxe almorcei, dona Ludmila, un bo café con leite e torradas, que onte andei a facer enquisas. Mañá quen sabe?
—Pois entón para mañá, que quen sabe. Gárdao e non o gastes en vicios— e estendeulle un billete, como quen non quere a cousa.
—Nunca. Aquí me ten para o que faga falla. Agradéceselle.

E levantouse a mercar un paquete de rubio do pisco, que era o que máis lle sabía despois do café. Non tardou en aparecer Couselo arrastrando a alma e o saxo, cunha cicatriz no pescozo que provocou na señora Bukovski un arrepío e unha pregunta.

—E iso? Quen foi o canalla que llo fixo?
—Iso —adiantóuselle o vello— foi o Jonas, que estando a durmir, aquí o infeliz deu en tocar o saxo ao carón del. O seu marido díxolle que parase de tocar a gaita, e como este o que toca é o saxo e é un orgulloso, non parou. Total, que o cabrón colleu a tapa dunha lata de alcriques que ceara e rebandoulle o pescozo. Está vivo de puro milagre, e por dobre motivo, que a Sigrid quíxolle facer un torniquete cunha media de cristal e se non pasan nese momento os sanitarios, desangrado non morre, pero asfixiado fixo.
—A Sigrid? Anda por aquí? Quen é?
—Xa aparecerá, non se apure, que en canto este quita o instrumento báilanlle as mulleres na palma na man.
—E o meu Jonas entón foi para a cadea?
—O que, miña señora? Para a cadea quen? O rapaz portouse coma un home, que non o denunciou, que dixo que se lle fora a man coa merda do abre-fácil. E máis lle valeu, dito sexa de paso, que aquí ratas non queremos. E o Jonas será un cabrón, pero é da casa.
—Pois moitas grazas, mozo. Se algún día precisa dun instrumento novo, non ten máis que dicilo.
—Unha requinta non me viña mal —musitou o Couselo.

E xa a dona Ludmila estaba a botar man á carteira, que sempre lle gustaba levar conqué para imprevistos.

A vella polaca. Capítulo VIII (ilustrado)

Ludmila Bukovski avanzaba emocionada. Matinara moito antes de tomar aquela decisión pero sabía que non se ía arrepentir. Chegara a hora de cumprir os soños. Sen se decatar ía apertando o paso a medida que se aproximaba á Cordoaría co Tisco aos seus calcañares cada vez máis contente. Aínda que o traxecto era longo prefería camiñar, que xa á volta tería de chamar seguramente polo Pauliño e mais o Arturo para que trouxesen o coche, e para botaren unha man se o outro se puña farruco. Case sen querer, animóuselle a cara ao imaxinalo ao pé do umeiro centenario, con aquela teima que lle dera en dar cabo daquel sobrevivente con doses concentradas de urea. E o Tisco outro que tal, que tamén contribuía, mesmo que hoxe non viñese moi sobrado porque xa descargara no ficus. E nestas case lle escapa unha gargallada.

—Ai, galopín! Vaia parella de tunantes facedes. E mira, non é aquel que está deitado no banco? Pola chaqueta ben parece. Que me dis? Será o Jonas?

Ao sentir o nome do señor, o Tisco puxo as orellas guichas e levantou o fociño, a ventar no ar. Non lle chegou olor ningún coñecido. Mirou para a ama. Parou, ollou arredor. Nada.

—Entón, que foi? Non tes gana de velo? Anda, busca un garabullo que lle leves, xa verás como cho guinda lonxe lonxe.

Se o Tisco fose xente pensaría que a ama desvariaba, pero era can e só facía unha ecuación: non cheiro igual non Jonas. Matemático.

Ludmila era miope. De sempre, case, de tanto contemplar a realidade a través dos vidros deformantes da literatura. Tamén era coqueta. E des que namorara os ollos castaños do portugués cos verdes seus decidira que nunca nada se había de interpor entre as miradas deles. Por iso non usaba lentes, mais ca os de perto, a estas alturas en que a vista cansada e a literatura, claro, llo esixían. Pero nunca para el. Por iso non viu a vella que axexaba detrás da fiestra da funeraria á caza de cadáveres frescos, que son máis fáciles de manexar. E por iso confundiu co seu home o indixente que durmía sobre o banco de pedra. Cando se achegou para lle tocar nun ombro, non puido evitar torcer o fociño: fedíanlle os pés que apoupaban.

—Se só levas tres días fóra, condenado! Que andaches a facer? Pisar uvas?
—Puta que a pariu! Vaite foder! Non me xosques, ho! —espertou sobresaltado o outro, mandando logo baixar todos os santos do ceo e algún pachecopereira ca outro entre dentes, envoltos todos nun alcatreu a tintazo fermentado nauseabundo.
—Ai, perdón. Enganeime. Vai ter que desculpar. Foi pola chaqueta.
—Eu non roubei nada, miña señora, olliño, que ma deu o cabrón do ti Jonas, antes de marchar coa candorca... Arre demo, dona Ludmila, disimule o exabrupto, que non a coñecera. Faga o favor de sentar. Como se estivese na súa casa.

Ao tentar neutralizar os tufos varios pulverizando Ludmila o ambiente cun frasquiño de eau de parfum nº 5 Chanel Paris que traía no birico para un apuro, desatou os espirros lacrimosos do Tisco e mais do vello historiador desaniñado dunha casa rural sen tellado do centro do país —el dicía do universo— e reconvertido en sen-teito urbano, quen tirou do peto da chaqueta un pano negro cun anárquico "A" dunha dubidosa cor branca pintado. Este, tras soar os mocos á conciencia, foille contando o que acontecera dúas noites atrás, cando apareceu pola Cordoaría a abanear o pandeiro un baldreu de nome Anyeska, que se declaraba polaca, aínda que en opinión del arrastraba na pronuncia un innegable acento xermánico, flamengo, talvez holandés, non sabería ben concretar, que lle deu moi mala espiña.

_____________
NOTA DO EDITOR: Un clic na foto para observar a bo tamaño a xanela contigua ao cartel verde non está de máis nin de menos.

A vella polaca. Capítulo VII

Mentres a señorita Jennifer ou o que fose entraba no almacén a coller a fregona, dona Ludmila despedíase disciplicente do director, quen aínda non daba creto ao revés económico que acaba de esboroar o seu feudo. O Tisco, aliviado e contente, dáballe ao rabo cando por fin saíron de novo á rúa, desta vez, si, esperaba, en dirección por fin ao parque.
Recordaba con saudade os tempos nos que na casa tiñan un fermoso xardín no que pasaba as horas mortas co señor, ambos nun banco, protexidos do barullo exterior por un valado alto, alto. Era o seu paraíso privado. Daquela o señor brincaba con el, facíalle perseguir paxaros aos que nunca daba alcanzado, guindáballe paus, que el por darlle polo idem lle devolvía... era unha maneira de enganar o tempo. Entón aparecía a ama e chamábaos para tomar o té, e o señor miraba para el, chiscáballe un ollo, entraba na casa e volvía saír coa bandexa chea de lambiscadas e aquel líquido quente infame que tanto lles gustaba beber, e a ama víñalle detrás a rir, e o señor ría, e o Tisco, que non ría pero era como se rise, corría detrás deles aos pinchos, dándolle ao rabo, como agora, que por fin ían ao parque.

A vella polaca. Capítulo VI

O teléfono non paraba de soar. Des que decidira gañar un sobresoldo anunciándose nas páxinas de contactos para compensar a miseria que lle pagaban no banco apenas facía outra cousa. Ás veces, non o ía negar, excitábase, pero era un traballo limpo —limpo, digo?, impoluto— e procuraba non se implicar mais do necesario coa clientela.

—Olaaaa...? —atendía, prolongando a vogal nun decrecente interrogante de voz grave e cálida.

Do outro lado a variedade imperaba. Tamén non impuxera condicións, tanto lle tiña peixe como carne, en canto a relación fose meramente oral. O seu nome de guerra era Aser, que satisfacía a todos, pois tan logo evocaba unha víbora de vertixinosos tacóns e escote infinito, un magno xeneral de armas rendido, un sedutor maduro delicado e afable, un tigre bengalí de exotismo voraz.

Fillo bravo dun banqueiro lisboeta, aproveitou a mensualidade xenerosa que este lle ingresaba co fin de evitar un desagradable —en demasiados sentidos— test de ADN para sufragar os estudos de Económicas sen sobresaltos, e rematou a carreira cun expediente académico nada desprezable. Logo, o propio pai encargouse de procurarlle as prácticas pertinentes na sucursal portuense na que despregaba todos os seus encantos para engaiolar nunha tirapuxa deliberada o director, non só porque lle divertía ter aquel lambecús tiránico dominado, senón porque era un chanzo crucial nas referencias que lle procurarían un contrato digno.

—Cago no can de cristo! —abafou tapando por instinto o micro do teléfono cos dedos, mentres trocaba un sorriso lúbrico co don Sexismundo, que xa desposuído de mando mais crédulo convicto do seu papel de xefe e macho, o conminaba a librar o encerado mármore florentino do oprobio.

A vella polaca. Capítulo V

Mentres Ludmila Bukovski limpaba sen disimulo a man dereita de imaxinarias babas e suores ―das que presuntamente lla impregnara o mingamona do don Sexismundo― cun pano bordado de seda que deixou caer na papeleira ao pé do mostrador, o Tisco entretíñase en uliscar a maceta do ficus, á procura do mellor ángulo para aliviar a vexiga de toda unha noite de contención. Ocupada como estaba Jennifer, para variar, en atender ao teléfono nun murmurio que non daba para ocultar o ton erótico da conversa, o Eustaquio recibiu a vella polaca con todos os dentes que lle collían na queixada á vista. Na porta, petrificado, don Sexismundo abaneaba a cabeza do mostrador ao ficus, sen sospeitar que naquel preciso instante a súa mellor cliente transfería ao banco dun paraíso fiscal e turístico os fondos da conta que durante décadas figurara ao nome do matrimonio e cuxa potestade o día anterior un xuíz, instado polas autoridades sanitarias competentes e mercé aos oficios dun avogado sen escrúpulos, acababa de conceder á futura viúva. Non satisfeito, o Tisco, en vista de que a operación se prolongaba, decidiu descargar o peso que lle oprimía o ventre, discretamente, encollendo o corpo, nuna actitude de indefensión que naquelas circunstancias sempre o impelía por instinto a ampararse nun curruncho. Á Jennifer o fedor que invadiu de súpeto o local segoulle a inspiración, e ao dirixir ao corpo do delito (ou viceversa) os ollos, cruzáronselle co xesto entre suplicante e imperativo do director, que a instaba a reparar a desfeita ipso facto de fregona na man, en canto o can rañaba na baldosa coas patas traseiras coma quen quere botar terra sobre o asunto.

A vella polaca. Capítulo IV

Aquela mañá notáraa estraña. Tiña un brillo especial nos ollos que nunca lle vira. Erguérase a cantaruxar e estaba esaxeradamente solícita. Deulle un bico de bos días, meiga, a súa princesa. El sorriu, pero por dentro algo lle dixo que acaba de perdela. Non foi capaz de falar. Esperaba que ela, dun instante a outro lle espetase o puñal no peito, non imaxinaba aínda a lonxitude da lámina, a fondura da ferida que xa nunca estiñaría, sangue do seu sangue. Porque os síntomas eran inequívocos: estaban escritos en calquera manual da materia, e el, que como era lei de vida tamén sucumbira a esa doenza feroz, coñecíaos de cor.
Pero correu a mañá e ela non lle desvelou o seu segredo, acrecentando a angustia que o rillaba con dentes de armiño. El tamén calaba, non procovaba respostas, non adiantaba a morte, sen imaxinar sequera a crueldade que a había de acompañar. E así pasou unha semana. Unha semana de ollar para o reloxo cando ela tardaba, unha semana de ventás de par en par polas que entraba radiante a primavera, sete días, sete noites a sentir medrar o cancro, os celos, e o peor: os remorsos de sentir celos.

Cando no sétimo día entraron as primeiras luces da mañá no dormitorio sen persiana nin cortinas filtradas polas follas da faia, soubo que o mundo estaba para afundir á súa volta.

—Papá —díxolle sen preámbulos, e nunca até entón o magoara aquela palabra, que foi a primeira nos seus labios de meniña e sería a derradeira que lle oiría na voz de muller que se afastaba para sempre.

El levantou a mirada do xornal no que disimulaba a pena, no que lía a súa esquela, perdida entre tantas, tanta xente morre cada día. Non falou, agardaba —aínda ninguén inventara as palabras que disfrazasen a tristura de ledicia.

—Queríache presentar un amigo. Se che parece ben, esta tarde, despois do xantar, virá a tomar café.

E continuou falando, mentres cada son, cada nota que entoaba, eran mil agullas de aceiro que o furaban, millóns de lascas de vidro que se lle tinguían de vermello no peito, nas puntas dos dedos, nas coxas, na lingua, na meniña dos seus ollos que se cegaban, ela sen percibir que falaba cun morto, el ignorando que xa secara, que non lle quedaba unha gota de seiva nas veas.

Dez mil oitenta minutos despois despedíaa, a sacudir no ar un pano que parecía branco e era a súa alma de loito que estremecía en estertores; ela a axitar pola fiestra o ramo que desprendía pétalos de azar, folerpas de neve resplandecentes coma o sorriso que se lle abría ao berrar, "Adeus, papá!". Ao lonxe íase borrando a matrícula de letras brancas sobre fondo negro, negro, negro, mentres se difuminaba o P negro, negro, negro, enmarcado nunha elipse branca, no deportivo vermello que o fulminou na beirarrúa ante a casa virada para o Báltico na que naceran e morreran innumerables xeracións de Bukovskis.

A vella polaca. Capítulo III

Pipipí, pipipí, pipipí, pipipí, pip... o espertador soou un bo anaco. Cando cos ollos fechados e apalpando sobre a mesa de noite o deu apagado -se non fose pola alarma, xamais se erguería á hora-, largou un salaio compracido. Gabábase de dormir dun tirón. El achacábao ás ceas frugais e á conciencia serena e impoluta. En canto ao primeiro, algo de verdade había: deitábase co estómago practicamente baleiro, coa dixestión xa feita, non por unha actitude espartana ante a existencia, como presumía rotundo, senón por roñicas, que era dos non comían por non cagar. O da conciencia, porén, era miraxe: non é que a tivese tranquila, nin limpa; simplemente carecía dela. Até é posible que fose defecto conxénito, pero iso sería evidentemente argumento para outra historia.
A muller ao lado roncaba, impertérrita, talvez demasiado. A un observador alleo á película daríalle a sensación de que era unha treta. E el aceptábao porque tampouco tiña interese en iniciar un intercambio de palabras insubstancial que a estas alturas de matrimonio non conducía a nada. No cuarto de baño procurou facer o menor barullo posible, lavouse pouco e mal. Debruzado sobre a pileta, deu unha pasada polos sobacos e o trangallo, salpicando algo no chan, por se a Jennifer pedía guerra, e poucas as grazas. Espremeu gozoso un carafuncho que lle afeaba o nariz coa cara a dous centímetros do azougue e eliminou os restos coa punta da toalla. Logo engominou o pelo o xusto, sen estragar xel, mollándoo abondo para que non se lle despegase en todo o día. Descolgou do galán o blazer azul de botóns dourados e tras fechar a porta do dormitorio, contemplouse no espello da entrada mentres o vestía polo corredor adiante.
Na cociña colleu o tarro do café instantáneo, quentou auga no micro e fóra, chimpouno dun grolo. Entón si, puxo o abrigo e saíu largándolle tal golpe á porta, que tremeu o misterio. Que espertase agora se quería a pandorca. O que espertou foi o veciño amentándolle os mortos.
Cando chegou á sucursal xa tiña a Jennifer e mais o Eustaquio á espera, entalados de frío. Ao velos, agardou a que ambos a coro o saudasen, como era o costume ditado polas xerarquías. Antes de franquearlles o paso e disimulando por detrás do subordinado chiscoulle o ollo á bolseira. Ela correspondeulle semiocultando cos dedos os dentes branquísimos e cun falso rubor que sabía que o puña a cen por hora.
Cada mañá era igual. Entraba no despacho, conectaba o ordenador, lía o correo electrónico, revisaba na prensa local as esquelas e chamaba á central por se houbera algunha incidencia. Despois fechaba a porta, como se gardase alí algo importante que non debían ver ollos profanos, e acenando á moza co dedo índice da man dereita a apuntar ao teito, dicía:
—Tst! Saio un segundo a almorzar, señorita Jennifer. Se preguntan por min, que estou reunido.
—Vaia tranquilo, don Sexismundo —respondía ela invariablemente. E rebentáballe na cara o globo do chicle.
Xusto cando se dirixía á porta, viuna vir ao lonxe. O corpo encolléuselle instintivamente. Toda aquela fachenda que gastaba ante os empregados véuselle abaixo sen metáforas. Correu a abrir, cos pés e a dignidade a rastro.
Tras o vidro blindado, o Eustaquio torcía o fociño chascando a lingua, ao tentar extraer de entre os dentes unha migalla de galleta que lle estorbaba. A Jennifer, que tamén reparara en dona Ludmila, debatíase entre permanecer no posto ou ir retirar dun salto o ficus. A indecisión perdeuna.

A vella polaca. Capítulo II

A historia que co título xenérico de A vella polaca aparece neste blog é a cara auténtica dos relatos apócrifos que van aparecendo no A Guerra Aberta atribuídos a un tal ti Jonas, un ancián tresloucado que perdeu a memoria ao mesmo tempo ca os dentes. Todos os personaxes existen ou existiron, dun xeito ou doutro, e os feitos que nela se narran son realidade pura e dura. E agora, a ver quen é o bonito de cara que me leva a preito!

Estaba feliz aquela mañá. Creo que xa alguén o dixera antes. Un día espléndido presentía. O almorzo fora bo: sobras de había uns días que lle achantara a cociñeira -que bela muller!-, co seu puntiño balorento. A ver se non esfurricaba, que esa outra, que se lle criara o estómago delicado de tanto alimentalo a base de croios insulsos. E agora o paseo, buah! Pódese pedir algo máis no mundo? En canto a viu cos zapatos de taco alto e o abrigo de entretempo, choutou de ledicia. E ademais, a mirada dela non o enganaba, como absorta, os movementos mecánicos, gardaba o móbil e as chaves no birico. Era rúa, rúa, rúa! E até pode ser que se achegasen ao parque. Dáballe no nariz que si, hoxe caía, que o señor levaba días sen aparecer, e isso era visita mallada ao parque. Praia esperaba que non, que o mar, ás veces, cando se puña bravo, ó caralliño, impuña un respecto. E logo as condenadas das areas, que se lle metían nos ollos, nas orellas... Sempre acababa pedindo colo. Unha poza de lama era outra cousa. Pero non tiña pinta de querer chover. Que? Saímos ou non?
Á volta da esquina deulle a refolada nas ventas. Gloria bendita! Como lle gustaría quedar a vivir alí. Púñanlle envexa aqueles gatos sempre ás voltas dos caixóns do lixo. Quen lle dera a el esa vida... Non tiña queixa, ollo, que non era ingrato, que a cañeira del non era para menosprezar -aínda que non lle chistaba aquela teima en mudarlle tanto a manta, con aquel fedor á química que lle provocaba espirros seguido- e a xanta non lle faltaba. Pero, home, aínda había de imitar o señor, desparecer un par de días e facerlle as beiras a unha cadela que lle enchía o ollo, alí da veciñanza, que xa até lle esquecera o último canivete que botara, con aquela do pedigrí, que se empeñou a ama e tivo que cumprir polo que dirán. E logo como os gatos sempre rebentan as sacas (que á criada a leva o demo cando ve a ciscallada e bota pestes deles unha semana), ben podía lamber unha espiña e ir tirando. E que o viñeran buscar, coma ao señor, veña bicos e garatuxas, anda, Tisco, choucho, para a casa, ai criatura, meu carrapucheiriño. Que pasa? Non ten un dereito?
Ah, non, de parque nada. Vaia. Ían á de don Sexismundo. Que loamiñeiro o fulano, sempre coa cabeza a rente do chan, que debe de ter a columna feita un sete. E mesmo así, o outro día case o esmaga, que se non lle bota a boca á canela, a estas horas xa se vía disecado enriba do televisor, coa raposa; ou ao pescozo coma o furón que leva no inverno a ama de paseo, que lle chama a estola de visón, como se non se distinguise un becho do outro. Alá o viña a abrir a porta, nin que levase un foguete no cu. Non debe de saber que se abre soa, que non ten el entrado alí veces: tócase no timbre e ábrese, coma a da casa, aos domingos, cando non está o Arturo, e abre desde o faiado o panxemicas do Pauliño. A ver se acababan logo, que non entendía o que lle vían a ese sitio... fóra do ficus aquel. Mira, foi pensalo e apertoulle a gana.

A vella polaca. Capítulo I

Conto por entregas (para que non se lle acumule o choio ao persoal), escrito en compás de dúas e mais dúas mans.

A señora Bukovski saíu cedo aquela mañá. Estaba preocupada. Non debería, era sempre igual, pero non podía evitar o desasosego. Tres días pasaran xa, coas súas noites, e as temperaturas baixaran moito. Sacudiu a cabeza lixeiramente e mirou para Tisco, o Yorkshire anano, que camiñaba feliz ao seu lado.
—Primeiro imos ao banco —díxolle— e despois damos unha volta, a ver se o atopamos.
Ao can pareceulle ben.
A sucursal non quedaba lonxe. Era na mesma rúa, pouco máis adiante. Nin lle fixo falta chamar no timbre, que xa o director a viu desde dentro e acudiu, desfeito en reverencias, a abrirlla.
—Lambecricas —fungou ela, sorprendida de ouvirse pronunciar aquela palabra que pouco canxaba coa distinción que emanaba o seu aspecto. E sorriu.
Eran moitos anos no país xa, des que aos vinte e tantos, durante unha excursión a Polonia a namorara aquel portugués falangueiro, podre de cartos e bastante máis vello ca ela, malia o seu empeño en parecer un mozo. Casou aos seis meses, tras lidar contra a desconfianza do pai, e nunca se arrepentiu, pois que a tratara coma unha raíña até que deu en desvariar, coitado. Non obstante, na memoria das súas raíces non renunciara ao apelido e el, retranqueiro, sempre a chamara “a vella polaca”, mentres ela lle correspondía cun riseiro “meu rapaz”.
(Continuará...)