E isto para dous moxetes nas chuchas

Nin sei canto hai que volo veño avisando pero as esperas no médico xa non son o que eran. Ca! Esta tarde era a sala un quasi-deserto: unha muller sentada, eu no mostrador a entregar o papel e outra que se me chantou detrás, sem empurar nin nada. Total que digo para min sen mover os labios, non fose acabar na planta de Psiquiatría, velaquí un silencio ideal para ler tranquilamente, sen présas, o novelón que traio na mochila. E prometéndome unhas horas felices, alá estaba eu a gardar a tarxeta sanitaria na carteira, de pé aínda, o chuvasqueiro posto, cando se abre unha porta e chaman por min como só chaman por min no médico, co nome que me puxeron no carné de identidade. Fódase, estiven para dicir, pero non dixen, nin coller folgos. E que entre aí, íspase de cintura para arriba e pase cando estea. E eu obedezo, que a iso vin. Que me arrime á máquina, que frouxiña, sen facer forza, e van e machúcanme de arriba abaixo a teta dereita. Veña o mesmo conto coa outra, que non sei como aquilo non fai chof e acabou, todo espirrichado ―será que xa estou seca. E despois de lado, outra machucadiña en cada. E ala, que xa se pode vestir e cando estea, marche. E o tempo que me levou recompo-las mamas chafadas dentro do sostén. Nin cinco minutos. Tiña cita ás 16.30 e ás 16.43, aínda mirei para o reloxo do coche, estaba na saída de Vigo. Renégote pecado, esta sanidade pública xa non é o que era! Será que ven aí unha hecatombe.

Cardialxias imaxinarias

Resumiulle a aflición que a envolvía: a dor elíptica, radial, torácica, a falta de ar que os tentáculos da ausencia inzaban ásperos, o dominio infrutuoso do tremor na voz que se quebraba case. Só entón el apartou a mirada do ordenador para a pousar clara nos ollos do obxecto-suxeito de estudo. Un instante longo, permeable. E acenou para a padiola. Deitou o corpo ela ás indicacións da auxiliar, espido de cintura para arriba (sendo máis sucinto indicar topless, a intención significativa viraría outra), pinceladas de xel, refucidas as perneiras do pantalón para as ventosas dos tornecelos. ECG en repouso. HTA. O estetoscopio frío sobre as costelas que o lenzo da pel ampara, sen sopros, sen sopros, e no espazo da consulta un silencio estrito de avenidas antes das badaladas aos domingos. E así, o magro posuídor da bata branca de nove a tres marca a ergometría (vulgo, proba de esforzo), cables polo peito en conexión wifi, de pés descalzos, os calcañares a bater doridos na cinta mecánica nun paseo de dimensión única ―temporal―, con destino resultados, aceleración en aumento, paulatino, aumento: rego sanguíneo regular e... Non arritmias, non arritmias, dise sobre a paciente: non datos de cardiopatías. Tamén non consta no informe pericial que haxa corazón vivo alí dentro ou necrótica carne no lugar en que o mar se soña, asinou o doutor, a tantos dun novembro frío.

Proba superada

Unha vez iniciado o ascenso pola escaleira empinada e estreita xa non é posible recuar. Chégase a unha porta, tócase o timbre e accédese a través dun corredor psicoquimicamente interminable a unha sala en exceso iluminada: os rostros pálidos, as mans inquietas, renxer de almas coma grilos no final do verán. Son oito cadeiras baixo o fío musical que imita un tendedeiro de punta a punta do silencio finxido, o rapaz entretense nunha revista de viaxes, o home conta os cabelos que lle caen ao chan, a muller devora as uñas e un manual de matemática aplicada a partes iguais, a meniña invisible chora inaudita nun canto. Rexístrase tamén unha alfombra de tons laranxas, cadros con imaxes do deserto (fermosos), unha colección de helicópteros e avións en miniatura protexidos en vitrinas contra o po e os dedos, un calefactor apagado, cinco lámpadas no teito, un revisteiro, unha mesa de vidro e aceiro cromado, un centro de mesa laranxa no centro da mesa, dúas plantas, o recordo duns ollos ferrado con catro cravos dolorosos ao maxín... No vidro da ventá, sobre o remedo decimonónico de farol e as pólas prisioneiras dos negundos que o vento axita, debúxase unha voz vestida de branco.

Hai unha cadeira reclinable reclinada, a luz que fecha os ollos e abre a boca. A entrega. Un vaso e auga, un pano de papel, unha cita para dentro de seis meses. E baixar voando as escaleiras. Tampouco paguei desta.

Intermitencias na sala

NO antes, a sala é a espera nun abanar de toses estereofónicas e voces caladas, case sacrílegas ás veces que se elevan sobre o sinal sonoro do silencio estrito, violando as escrituras, as leituras, olladas espetadas no chan coma cravos enferruxados de novo.

A cadeira é o sostén dos minutos.

No despois, a sala convértese en pasaxe, o corredor lento, un algo menos de hemoglobina, un algo máis de triglicéridos e colesterol, a conseguinte batería de análises, a extraordinaria cita para cardioloxía, as vísceras no lugar do costume aínda: o fígado inchado, a progresiva redución do cerebro descompasado do ritmo impertinente dos latexos.

A cadeira desocupada afástase.

Non foi nada ao que puido ser...

... é a frase que se di nun caso así e é bonita de dicir.

Onte á tardiña, nun cruce con visibilidade nula, un coche (cuxo condutor saíu, fiando no espello redondo e traizoeiro de barriga prominente) arremeteu de lado contra min, contra a miña perna esquerda, no medio e medio da canela esquerda, cando ía cos patíns na maleta da moto para a Nova. Ai! (baixiño). E non se conformou con iso. A matrícula do coche fíxome un corte na perna. Non foi para tanto, non fose que me ía desangrando e manchei as medias de algodón de patinar, que valen unha pasta... e que quedei sen patinar esa tarde. O primeiro que pensei ao sentir o golpe foi, "Alá vai a minha carreira deportiva de ancianita patinadora!". Pero non, parece que saio desta case ilesa. Doeu un pouco. A moto intactamente tombada. Aínda ben. O primeiro, despois de ver que non tiña nada partido, foi levantala do chan. E sosegar o condutor, que padece do corazón e estaba cuns nervios que nin reaccionaba. Coitado. He! Casualmente, xusto no cruce de camiños do accidente, aquí nas Carrouchas, vive un enfermeiro, que saíu co botiquín e me fixo os primeiros auxilios cunhas tiras de aproximación para estiñar a hemorraxia. Hai outras maneiras de estiñar hemorraxias, como é ferrar un tiro na cabeza do animal ferido para evitar que morra desangrado, pero non foron precisas medidas tan drásticas, que aquí esta besta aínda era quen de se impor cunha mirada asasina, mesmo que non puidese dar á perna.

O propio condutor levoume despois ao médico. Media hora de camiño dándolle ánimos, tan mal se sentía o pobre. Polo menos creo que aprendeu a non confiar máis nos espellos convexos dos cruces... e eu, a non fiar nas preferencias de paso nos cruces sen visibilidade.

En Urxencias atendeume un enfermeiro simpatiquísimo (e guapiño), que gabou o labor do colega no lugar dos feitos. Meteume un punto sen anestesia, porque para un punto, dixo, non merecía a pena. Pedín whisky para superar o trago cun grolo, nin que fose bourbon, como nas do oeste, pero o único alcol de que dispuñan, polo visto, non é potable: seica anda mal de recursos a Sanidade. Así que tivo que ser a doer, pero non foi para tanto: como dúas picadelas cando vas facer análises (limpas, ollo, das de sen escarafunchar). E logo a inxección no cu da gama que, malia as advertencias case sádicas de que me ía doer máis do que o punto, tan pouco a noite, que até dubido se ma puxo se non con estas de aforrar en gastos por causa da crise. Chámanlle efecto placebo contra o tétanos.

O único que me amolou foi que ninguén me dese un caramelo na saída por ser valente e non chorar nadiña. Non volvo saír da casa sen un caramelo. Queda dito.

_____________
Última Hora: Ao condutor do coche o sentimento de culpa seica lle esvaeceu despois dunha noite, deduzo, ben durmida. Esta mañá, cando foi dar parte ao seguro, tinha dúbidas (ir)razoables de que a culpa fora dele. Aínda ben, na compañía déronme a razón, porque a teño e teño, ademais, testemuñas e o parte asinado por el onte coa descrición do accidente e os danos.

Segunda lección: Non é só nos espellos convexos no que non debe fiar unha persoa nunca.

Revoar de asas rotas

Non, señora, non, eu non veño tamén para o preoperatorio de nada. Ou talvez si. Só quero ler en paz estes poemas nos que colle todo o mar dentro mentres non chaman por min. Vaia un momento ao baño e volve. Ou repase a lista das moitas cousas que terá que facer ao longo do día para tantas ansias. A certas alturas a xente aprende a desistir das présas a ningures. Tamén eu, tamén, tería que estar a traballar ou a cazar bolboretas mudas que me adorasen na hora magnánima da liberación, as asas rotas contra a opresión do peito.

ECG en repouso son siglas de deitarse quietiña nun padiola, obedecer cando mandan quitar a parte de arriba (a cabeza tamén?, pregunto e ninguén responde, deberei aprender a falar de alto), estenderse, relaxarse, someterse. Está fresco o líquido que me aplica antes de colocar as ventosas sobre os tornecelos a técnico adormecida e despois por diversos puntos do peito. Pídolle que me coloque un par delas para o cerebro, tampouco non me responde. Será que é outro o departamento que estuda as alteracións sinápticas? Será.

O que máis me admira é o silencio. Esperaba aquel rasgar de agulla no papel e nada. Tecnoloxías (novas) aplicadas à incógnita duns resultados indescifrables para a ignorancia decúbito supina dos leigos, un miniordenador que rexistra inmutable como o mundo o mal ou bo funcionamento da bomba.

Primeiro mandamento: não ajoelhar

Há trinta anos quase (fogo!) um médico, após diagnosticar-me osteocondrite (peço desculpas pelo palavrão, mas ciência é ciência ou então perguntem pela necessidade da existência dum deus qualquer no desenho disto aqui), disse-me que se eu levasse vida normal (!), não teria mais nenhum problema com os meus joelhos doridos. "O que é que é vida normal?", inquiri, já suspeitando que a que eu até então levara não era. "Não correr, naturalmente; não subir escadas, menos ainda desce-las; não andar de bicicleta; não ajoelhar", respondeu impávido. Saí da consulta convencida de que a vida normal não era feita para mim. De correr tive de deixar mesmo pois que a dor física era (é!) terebrante, maior do que a aflição de ficar quieta a ver o mundo passar. Das restantes recomendações apenas cumpri uma e de bom grado, até porque já naquele então não acreditava em transcendências nem tinha aspirações de ser arqueóloga...

(Este texto foi reciclado dum comentário feito algures a um arqueólogo de joelhos doridos.)

Van acabar os paxaros

Leo poesía sen lentes, por iso non distingo o rostro da auxiliar cando pronuncia un dos meus moitos nomes na sala de espera do oculista por riba do balbordo de voces que incomodan nos acentos máis circunflexos do campo visual. O fundo do ollo está perfecto, consignan, e a miopía nas mesmas. Continuarei logo a ler sen lentes poesía, antes que acabe, desde o principio e até o final do mundo, cando se produza a temible restruturación da cadea trófica e os poetas se sirvan esmiuzados en forma de pastillas enerxéticas aos xogadores das seleccións nacionais de fútbol.

A poesía vai

A poesía vai acabar, os poetas
vão ser colocados em lugares mais úteis.
Por exemplo, observadores de pássaros
(enquanto os pássaros não
acabarem). Esta certeza tive-a hoje ao
entrar numa repartição pública.
Um senhor míope atendia devagar
ao balcão; eu perguntei: "Que fez algum
poeta por este senhor?" E a pergunta
afligiu-me tanto por dentro e por
fora da cabeça que tive de voltar a ler
toda a poesia desde o princípio do mundo.
Uma pergunta numa cabeça.
―Como uma coroa de espinhos:
estão todos a ver onde o autor quer chegar?―

Manuel António Pina. Ainda não é o fim nem o princípio
do mundo calma é apenas um pouco tarde (1969)

Quen sabe se é a poesía o que vai acabar ou as árbores. Anuncian chuvia pero a min estas nubes parécenme un decorado de cinema, posto aí por esixencias do guión, coma o falso nu dun actor recatado que non se mostra por diante ou se si, nunca suficientemente (non que me interese, mas están sempre eles ás voltas co tamaño, como se o grandor fose equiparable ao pracer e ao asombro ou estímulo crucial de humidades). Non chove, digo, e talvez acaben así as árbores e os paxaros para ocuparen o seu lugar os estiletes de cactos e mosquitos, tan incongruentes coa paz da pel e coa reciclaxe prevista dos poetas.

Aboia no meu eido un recendo teimudo à lavanda que agoira desemprego nos silenciados observadores de aves vivas.

Desta doideira minha (flora intestinal)

Uma vez abriram-me a barriga. Tenho-vos para o corroborar uma cicatriz verticalmente ostentosa que sempre suscita curiosidades não trasladadas a perguntas, tal o horror, o horror inestético ao sol, entenda-se. Mas não era isso o que interessa. Nem também não isto: que me enfiaram as mãos dentro do abdome exposto para me destrinçarem a estenose que me estreitava a sarjeta (atenção: metáfora de estilo demagógico) por que os alimentos deviam continuar intestinamente o processo de absorção ou descarte. Tudo correu bem e dez dias após o ingresso hospitalário recebi a alta médica e licença para comer.

O que interessa é isto: o cirurgião, que se perdia muito em filosofias e paciências explicativas (um gajo porreiro ele), deixou-me esquecido no ventre um pensamento profundo. Vem tudo de aí.

Ánimos?

A Sanidade pública xa non é o que era. Onte, o especialista en internas medicinas recibiume tres minutos antes da hora marcada (interrompéndome as convulsións sobre un poema do Herberto Helder), sen fonendo ao pescozo nin bata branca...

―Raisopartan, doutor C, isto é maneira de recibir unha paciente? Onde van os protocolos?

Ao doutor C moito lle amola que o trate por doutor C en vez de polo nome de pía, que ao cabo xa lidamos moitas batallas xuntos e ímola virando. Pero hai que manter certas distancias a prol da cerimonia e a asepsia na arte de sandar. O doutor C, explícase todo azorado, está en camisa de riscas azuis e brancas, porque é xuño e nesa zona de consultas, aínda ben, o aire acondicionado non virou o mundo polo norte asasino. Para compensar, esténdeme o sorriso e unha man e recita o ensalmo:

―Que tal?
―Mal ―rímolle en verso coxo.

O doutor C levanta a cabeza e a perplexidade da listaxe obxectiva de cifras, onde se confirma que algo non vai, abofé, tan ben como debera. Seguramente, en todos estes anos, nin cando as vimos máis negras me saíu unha tal contudencia negativa na resposta. Interrógame cos ollos. Fálolle de e do corazón, do espertar último detallado en síntomas e temores, mentres el, aplicado no reconto de triglicéridos e colesterois, suma e resolve.

―Vas facer un electrocardiograma e se notas dor no peito corres a Urxencias. E nin se che ocorra morrer antes de eu me xubilar.
―Xa lle vale, doutor, que egoísmos! Deixe que me xubile eu tamén, que me quero estrear nas viaxes do IMSERSO...
―Ai, perdoa, perdoa, é que pensei que eras máis vella ca min...

E aí é que case o ía matando...

Divagações para as sobrevivências

A primeira era uma visita de índole burocrática a um primeiro andar. Uma vez por ano tenho de lá ir para renovar o cartão que me dá acesso a muitas economias em matéria de gasto farmacêutico. Possuidora feliz do cartãozinho, pago só um 10% do PVP (até um máximo de quatroeurosetalcoisa) dos medicamentos de dispensação não hospitalar que necessito. E isso é bom. Os meus parcos rendimentos de tradutora e eu estamos gratos ao sistema. Não percebo é por que se tenho uma doença crónica sem mais cura possível por enquanto do que a morte devo é lá ir uma vez por ano. Ninguém poupa nisto. Não poupo eu, que podia ser uma linda reformada a viver duma mísera pensão mas não sou e por tanto tenho de me deslocar, perder de trabalhar e de olhar para o ar, nem poupa o organismo autonómico encarregado da gestão na pessoa da funcionária pública que tem de preencher a mão com letra legível o documento e a seguir acossar a inspectora médica até obter a sua bela e cara rubrica estampada no dito, deixando ambas de atender assuntos de certeza mais prementes e/ou satisfatórios.
Perguntem-me vocês, "Será que deves lá ir para provares que continuas viva?", que eu responderei, "Mas para que precisava eu morta dum chorudo desconto em fármacos?". Ponto.

A segunda visita é num rês-do-chão. A máquina, sem me desejar bom dia nem boa tarde e prévio reconhecimento do código de barras, cospe-me uma folha que me confere uma clave de cifras e letras, o número duma consulta e uma cor. E lá vou eu a procurar pelas paredes a franja verde que identifica o meu corredor de espera, paradoxos da arquitectura sanitária para os planos da assistência ambulatória. Abro o JL 1035 pela página 13. Leio:

Os meus mortos levaram consigo, de mim, palavras, memórias, dias, lugares, desígnios, incertezas; os seus olhos guardam para sempre o meu rosto, os seus ouvidos a minha voz. Também eu morri com eles, e também eu, o que fiquei, me perdi fora de mim. Onde quer que eles estejam agora, quem quer que sejam, estou, pois, junto deles. E pertencem-me, tanto quanto provavelmente lhes pertenço.*

O ecrã anuncia o meu número. A médica recebe-me com um sorriso, dois beijos e uma voz estruturada como para falar a crianças sem cérebro. Pergunta-me se está tudo bem. Eu respondo, educadamente, com um está tudo óptimo aparelhado dum sorriso consoante ao dela, como quem se deixa fazer criança sem cérebro. Se fosse o meu médico de sempre, ele leria-me nos olhos bolas não, não está nada óptimo, está é tudo uma santíssima merda. E aconselharia-me um lexatin engolido demoradamente com um copo de bom whisky ―eu ficaria-me só pelo último. Mas o meu médico de sempre reformou-se e a substituta, que é nova e bem disposta, que tem o sorriso nos lábios e fala com a voz com que se fala às crianças sem cérebro, não lê além dos parâmetros analíticos que confirmam as minhas palavras: está tudo óptimo. E manda-me embora com cita e bateria analítica marcadas para dentro de seis meses num papel, o cartão que me certifica viva para o sistema sanitário na carteira e o eco duma conversa na cabeça:

de María para iMac Ademar: Gostei muito do "À mesa da usura", não tanto pelo que diz, que afinal é discurso repetido, mas pelo como. Tem portugueses para aí que escrevem bem, sabia, professor? Alguns dias penso que deveria virar portuguesa só para ser capaz de escrever assim. Alguns dias não, segundos só. Gosto de mim assim, nada perdida de amores pátrios.
de iMac Ademar para María: O Pina, além do mais, é um poeta interessante. Podes procura-lo na Antologia.

_______________
*(Excerto dum artigo do Manuel António Pina publicado pela primeira vez em Visão, 14.06.2001)

Lapso temporal

Tiña a consulta de Rehabilitación ás 17.45. Era un ir e vir, porque total xa o outro (que outro?!, ele!!!) me dixera que non había nada que facer. Ía con tempo de sobra, pero cando entro polo corredor adiante soa a campaíña e na pantalla aparece o meu código (agora non temos nome, senón código, pero non me queixo: o sistema é eficaz).

―Que rapidez. Nin tempo me deu a sentar.
―É que non había ninguén e fun chamando. Mellor non?
―(Sorriso)
―(Sorriso)

Cóntolle telegraficamente o que me pasaba e xa case non me pasa. Porque os ósos nestes tres meses deixaron de doer (tantísimo) e os xeonllos andan que nin os coñezo, lubricados. Resúmolle ametrallado o meu historial clínico: faime a ficha, apálpame, mándame facer forza coas pernas. Sorrimos.

―De calquera forma, se ves que che doe outra vez, pides cita ao médico de cabeceira e volves ―sorríe.
―(Sorriso)

Vexo o reloxo da moto. Son as 16.43. Algo está mal aquí penso. Entón eu tiña cita ás 17.45 (confirmo vendo no papel), a min nalgún lugar cruzóuseme un cable, vin unha hora e cuarto antes, polo si ou polo non (o cuarto a máis era para ler un chisco na sala de espera!, cousa que non...) e atendéronme?!

Definitivamente, teño que ir mirar a cabeza... aínda que sospeito que para isto non hai remedio tampouco.

E ele que me cure os ossinhos

Tarde de Traumatologia. Nem tempo tive de atacar o romance. Entro na consulta, olha que gajo bonito (não fiem, são as blusas brancas com estetoscópio ao pescoço que me toldam o juízo), de olhos eu reviravoltados. Apalpa-me nos joelhos até que dói, mas nem foi preciso dizer que doía. Não vai haver nada a fazer, prepara-me. Vais tirar umas radiografias agora, diz-me. E eu, sem um chio, vou. Tem im-pacientes diante. Espero. Sento à distância que o corredor me permite. Leio a custo, está lá no outro extremo uma mulher que exige todos os ouvidos atentos ao seu desagrado, um coro em volta que lhe dá azos nos acenos. Até que enfim chamam por mim. Era eu antes, era eu antes!, grita a tal do mundo inteiro em contra. A técnico de radiologia resmunga comigo na sala, era eu antes, era eu antes, que sabe ela quem é antes de quem... Sorrio e caladinha, como frango ao espeto na maca dura, num kamasutra radiográfico, tento as posturas que me ditam, submetida, o corpo estremecido de dor, já sem tanto sorriso.

Na consulta outra vez, o gajo do estetoscópio ao pescoço me confirma o que já sabíamos, que o meu mal não tem mais remédio que ignora-lo, e aconselha-me uma visita a Reabilitação, que não vai dar em nada seguramente, mas... E explica-me tudo com tanta paixão pelo ofício, ele é a cada frase mais lindo, que saio à rua com vontade de partir as pernas.

Na antesala da morte

Para Couselo, que non entende a poesía
—quérese dicir, que non entende que a poesía
cadaquén a entende como lle peta—,
que despois non me veña dicindo
que teño unha prosa...

A ver, vou relatar entón os feitos tal como aconteceron, non como quixen imaxinar que foran. E foi que véndome na obriga voluntaria de ter que acudir ao centro de saúde co fin de que o meu médico de cabeceira me estendese unhas receitas, solicitei vía internet cita no devandito centro para venres, 23 de xaneiro do ano en curso, ás 13.25 horas (HE).

E é que descubrín (era sen tempo!) que me sae máis á conta pedir cita á última hora da mañá porque hai (misterios da vida) menos atrasos do que á primeira. Non me pregunten a razón, pero teño unha teoría irrefutable. A saber:

A xente que madruga máis tende a morrer menos, co cal á primeira hora non falta ningún paciente, pero como non acaban de morrer nunca e fican aí nun vou-non-vou, xúntanselles os achaques e o médico ten que lles dedicar máis tempo. Así, desde o primeiro paciente, prodúcense desfases entra a hora da cita concedida e a hora en que o usuario do sistema da sanidade pública accede ao servizo. En consecuencia, un pode pensar que a última hora da mañá a acumulación de atrasos ía ser considerable, eh, lerchas? Pois non! Ao contrario! E por que? Pois sigan lendo.

Está demostradísimo —hai sisudos estudos científicos que o confirman— que os que dormen máis, viven menos —en todos os sentidos—, e entre estes hai, coma mínimo, dous subgrupos:

a) Uns son uns lacazáns de moito pendello, quédalles o maio pegado ao cu e as lagañas aos ollos, chegan tarde á cita, e coas consecuencias directas que sobre a saúde ten a falta de atención sanitaria, non tardan en ir para as patacas.

b) Outros déitanse tarde, non por quedar a rezar, senón porque dedican as noites ao vicio e á libertinaxe, que de sempre foi cousa malísima para a saúde, disque, e destes algúns nin sequera regresan á casa polo seu pé, antes baten a bota no acto en casas de lenocinio, abertos en canal en liortas tabernarias, ou terminan cos miolos ciscados no asfalto.

Da maneira que for, os desaparecidos deixan ocos libres na lista, co cal ao longo da mañá no só os atrasos diminúen, senón que se adiantan as citas.

Ao que ía. Velaquí que cheguei puntualmente á hora, e tras dar os bos días, un xubileta, con moita sorna e dándolle ao outro co cóbado, preguntoume:
—Es a Miou?
—Sun Iou —respondín.
Con certeza, o riso solermeiro que asomaba aos seus labios non se debía ao meu apelido Falso, senón ao Verdadeiro. Ante a miña resposta afirmativa, puxo cara de contrición e continuou dando o recado:
—Pois xa te chamaron tres veces.
—Non morreu ninguén —arrepentinme logo, porque tres, mínimo, deberan coller camiño da cova.

Total que quitei o libro da mochila e púxenme a ler. Os xubiletas marcharon coa señora que saíu da consulta e entrou un mozo. Quedei soa e tan gusto. Nestas chegou un cata, saudou, respondín mecanicamente, que a vida do finado Deoquinha estaba moi interesante, e vin polo rabicho do ollo que sentaba ao meu lado, deixando un asento libre de separación, como se non houbese máis mundo. Pensei, este é dos que quere leria, pois vai dado. E mergullei no texto.

De pronto, levantei a cabeza, mirei para o reloxo da sala —pasaran vinte minutos— e o corazón case me sae do sitio cando vin a porta da consulta aberta. En mala hora, pregunteille ao veciño:

—Oi, o médico non me chamou, ou?

Era o que estaba esperando. Alá desatou a esfolar os médicos polos atrasos. E acabou contándome a súa vida, moito menos interesante sen dúbida que a do finado Deoquinha, que na gloria estea, e moitísimo menos seguramente tamén ca a da viúva, a Benedita, que non era nada o que parecía, polo visto, e tamén estaba na gloria.

Que me pasei co título? Claro! Pero se non a ver de que ían vostedes tragar este ladrillo ata o final. E ademais, non é a vida a antesala da morte?

Donos do tempo

Hai habitantes pasaxeiros da sala de espera
que mostran no xesto adusto
a impaciencia
de quen se cre dono do tempo
para o estragar á vontade en nada.
Esbardallan a eito á procura
dun mal común,
de solidariedade,
de compaixón incluso
ou para se gabaren,
tan afoutos como ignaros e estúpidos,
do pouco caso que fan dos médicos,
e a seguir rosman, batendo co furabolos no reloxo,
que tiñan hora para non sei cando e xa pasan non sei cantos minutos
e eles alí sen facer nada...!
como se non tivesen máis nada que facer en todo o santo día...!
Como se ser paciente, penso, fose chegar e espichala
e non o proceso lento no que se aprende
mediante o libro e o caderno que non pesan na mochila
a enmascarar os males
—os físicos e os outros—
e a pasar por alto
os transeúntes que irrompendo de fociño revirado
na sala de lectura
porfían en desbaratarnos
a paciencia.

Mañá (in)tensa

Isto cada vez vai a peor ("isto", "o couso", en fin, o que queira que teño dentro do cranio). Pois, hoxe tiña que ir a Cidadeabertaaomar para facer o que os profesionais chaman "unha extracción" e os infladores de palabras "unha analítica", a saber, unha análise (vulgo, unhanalis) de sangue das de toda a vida. Alá erguinme eu á hora de costume (nin queiran saber cal é, que aínda non están as rúas postas), sobrada de tempo, aínda máis que non podía almorzar... Contra as 7:30 decido, con todo o vagar, que vai sendo hora de prepararme, que inda me leva unha hora chegar... E nesas estou cando, polo visto, esperta unha neurona, conecta coa outra, así pin pin pin aos saltiños, xa saben, transmisión neuroquímica... Fogo! Que a cita téñoa para as 8:30!!!! E xa foi un sin vivir. Primeiro pensei en pasarlle unha auga rápido ao o antebrazo que ía levar a picadela. Logo lembreime do conto aquel que non é conto, do cata que foi ao médico porque andaba mal dunha perna e entón o médico pediulle que lle ensinase a outra —para comparar sería— e vai o enfermo todo azorado:

—A outra, doutor?! É que só lavei a mala!

Total que me metín na ducha polo si ou polo non. Enfundei o traxe de moto e saín na brasa. Tirei por Portugal para chegar antes (si, non pregunten, esa explícoa outro día, pero ás veces o camiño máis longo é o máis rápido)... Á porta do hospital hai un amplo aparcadoiro de motos, pero na zona están en obras, co cal, máis da metade tíñano inutilizable. Atopei logo un lugar onde a burra non estorbaba, pero tiven que facer equilibrios (non me paro en explicar, que suei tinta, non sei se chinesa ou de onde) para que non me caese, até que orgullosa que son zafei soíña. Corrín ata o hospital, que nin a quitar os pantalóns de moto parei, chego, ah, ah, ah, ah... entrego os papeis, chámanme, e mentres me furan na vea, cóntolles por que veño tan acelerada ás enfermeiras.

— Muller, por iso, sabes que non facía falla ningunha que foses puntual. Parece mentira en ti.



__________
Aulas de galego:

almorzo = pequeno-almoço
aparcadoiro = parque (*parque = jardim)
espertar = acordar
mala = má
pantalóns = calças

ñ = nh ll = lh ión/án = ão ións = ões áns = ãos an/on = am
os pronomes, quando pospostos, vão colados ao verbo, sem "-"

Tamén a noite é día

Antes de que empecen a soar as alarmas, isto é apenas un exercicio de memoria. Non é presente: é só gratitude de quen non quere esquecer un tal día coma hoxe hai catro anos na planta terceira.

Ollos abertos e silencio.
Vaise achegando o carro e en silencio
ábrese a porta e dous dedos suavísimos
levántanche lixeiramente o brazo,
colócanche o termómetro,
tómanche o pulso.
Bos días, din, e sorrín case en silencio,
que por esta noite rematou a quenda.
Logo nada.
Polas físgoas da persiana vai penetrando a luz.
É día.
O carro das pastillas detense na porta
e entra un barullo de aluminio
e vasiño sobre a mesa,
un bos días alto e forte,
e un barullo de fregonas,
de camas levantadas
—ollo que hai corrente—,
de auga que flúe,
das pisadas do familiar
que sobe sen folgos polas escaleiras
—hora punta nos ascensores—,
e suspiros… antes de abrir a porta.
Cheira ao café e séntese o barullo das culleriñas
a remexer, a remexer, a remexer,
e renxer o celofán que envurulla o pan
e bater o coitelo contra o prato, clanc,
despois de untar a manteiga, clanc,
despois de untar a marmelada, clanc.
Bata branca e fonendo ao pescozo
—por favor, saian un momento—
e as palabras tan precisas, tan necesarias.
Avanzando co goteiro polos corredores,
unha volta, dúas voltas, tres voltas,
espréitase un certo barullo na sala
de voces altas, de voces baixas,
de consellos, de receitas, de remedios,
de mans que rozan cabezas peladas,
de brazos que suxeitan, que amparan,
de toses do enfermo que regresa
de fumar un cigarro furtivo na terraza,
de panos de papel apertados contra o nariz
para disimular o pranto.
E un silencio espeso,
roto polos carros da comida
que nos devolven aos cuartos,
á sopa, ao puré, ao iogur e a compota,
á determinación con que se come
malia ás náuseas.
De unha a tres e media
detense o mundo
e pesan os minutos
coma as pálpebras nos ollos.
Vaise achegando o son dos termómetros
que tintinan até que se abre a porta
e dous dedos suavísimos
levántanche lixeiramente o brazo,
para controlar a temperatura,
para tomar o pulso e a tensión.
Boas tardes, din, e sorrín abertamente,
que é bo para espertar ver un sorriso.
E de súpeto é un balbordo de teléfonos que soan,
de nocas a petar nas portas, de saúdos, de apertas,
de pétalos que rompen
contra as paredes de azul ténue,
da brisa que desprenden as páxinas
do libro que nos pousa nas mans
coma unha pomba mensaxeira.
E volve de novo o cheiro ao café
e séntese o barullo das culleriñas
a remexer, a remexer, a remexer,
e renxer o celofán que envurulla as galletas
e bater o coitelo contra o prato, clanc,
despois de untar a marmelada, clanc.
Que hai que comer, hai que comer,
—si, hai que comer, hai que comer—.
Vaise indo, vaise andando a tarde,
tan fugaz que xa logo está aí a cea
—que pronto se cea nos hospitais,
tamén che digo,
até as nove e media que non traen o almorzo—,
e o silencio cóase silandeiro
por todos os recantos,
engólese coma o amargor das pastillas.
É medianoite, a hora da camomila,
do descafeinado, do iogur,
do cacao, ou da tila,
—e máis unha xerra de auga, por favor, grazas—.
Ollos abertos e silencio,
e por fin nada.
Esperta outra vez a suor que enchoupa
o peito, as sabas, o cabezal…
Haberá que chamar outra vez
e chegan outra vez os anxos brancos
co sorriso aínda pintado na noite
e todo é calma outra vez.
Ollos abertos e silencio.

Cancro

Outro que vai e morre dunha longa e grave enfermidade. Hai xornalistas que querían algunha lección que outra sobre a función dos nomes das cousas. Porque, en fin, se un morre dunha enfermidade, é natural que esta fose grave, se non non morría. O curioso é que nin sempre é longa a tal enfermidade longa e grave da que continúan a morrer algúns, nin tan grave como para que todos os que a padecen morran dela. Logo están os que cando van amentar a tal longa e grave enfermidade baixan a voz como se estivesen a falar, que sei eu, de almorrás, que é unha enfermidade longa, máis non grave, por máis que dolorosa e incómoda.
Enfermidades longas e graves hai moitas, tampouco é cousa de porse a citar aquí todas, pero para iso cada unha ten o seu nome, o cal permite ademais aplicar o tratamento axeitado, se o houber, se o paciente ten diñeiro para custealo ou se ten o privilexio de vivir nun país coma este, cun sistema sanitario social (da estafa dos seguros sanitarios privados, falo outro día, que hoxe non estou de quero) que xa quixeran en moitos outros países dos chamados ‘grandes potencias’ (ou era prepotencias?), con listas de espera incluídas, si, e en boa hora. Mais ao que ía: ao pan, pan, e ao viño, viño. E á longa e grave enfermidade, cancro.